Mèle
Larix decidua
Pinaceae
Àutri noum : Meare, Mèlze, Merze, Mèuse, Mèuve.
Noms en français : Mélèze, Mélèze commun.
Descripcioun :Lou mèle se recounèis à sis aguio fino que toumbon l'ivèr (e peréu de ramo o pinouflo). Li pigno soun pichoto, roujo encò di femello (que dounaran li pigno duro) e jauno un pau brunello pèr li masclo (fotò). Proun de relarg porto un noum en raport coume "lou bos de mèle" (Alouos).
Usanço :Lou bos de mèle s'emplego proun que s'apourridis pas. Pèr la téulisso (escandoulo e charpento) li moble e peréu lou caufage. La pegoulo (o escourèu) sèr à sougna lis escarto (J.R. Fortoul 1995). Au mes de Jun quouro fai caud e se, li ramo podon se carga, à l'aubo, de mano blanco e sucrado (ibid.).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Larix
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Pelouso de mountagno
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Larix decidua Mill., 1768
Tonipan
Lilium bulbiferum
Liliaceae
Àutri noum : Peiloulet, Lis-de-Sant-Jan, Flour-dal-sacre-couor.
Noms en français : Lis safrané, Lis orangé.
Descripcioun :Lou tonipan (Vesubiò) apela encaro peiloulet (Tiniò), pulèu rare, trachis dins li prado e li pendis roucassous de mountagno. Se vèi de liuen e se recounèis eisadamen emé si grosso (5 à 8 cm) e bèlli flour aranjo, pourtado pèr uno cambo cuberto de fueio estrecho, longo e noumbrouso.
Usanço :Èro acampa pèr n'en faire de bouquet. Li flour, macerado dins l'òli o l'aigardènt servien pèr sougna li macaduro. Aro es apara, marca sus listo roujo, categourìo soucit minour.
Port : Grando erbo
Taio : 30 Ã 90 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lilium
Famiho : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Aranjado
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 50 Ã 80 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 200 Ã 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado
- Pendis roucassous
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Lilium bulbiferum L., 1753